Ngày nay, một số kết cấu mái ngói: dạng khung kèo ngói lợp nhà, kết cấu dạng khung xương với nền mái phẳng, kết cấu bê tông đang là những sự lựa chọn hàng đầu trong các công trình xây dựng. Trong bài viết này, bạn hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về chi tiết của từng loại kết cấu nhé.
| Kết cấu mái ngói | Đặc tính |
| Mái bê tông | Bền, chắc, nhưng nặng và chi phí cao |
| Mái cemboard | Thi công nhanh nhưng vẫn khá nặng
|
| Mái ván | Thi công nhanh nhưng tuổi thọ không cao |
| Mái panel | Thi công nhanh, tuổi thọ cao nhưng chi phí cũng khá cao |
| Mái tôn | Thi công nhanh nhưng không đảm bảo về thẩm mỹ |
Mỗi loại ngói có một đặc điểm khác nhau và có giải pháp thi công khác nhau. Do đó, khi sử dụng ngói bitum phủ đá cũng vậy. Bạn cần biết rõ chi tiết mái ngói để tránh rắc rối trong quá trình sử dụng.
Nội dung:
Cấu tạo mái ngói dạng khung kèo và lợp ngói trực tiếp
Chi tiết cấu tạo mái ngói dạng kết cấu khung kèo bao gồm những bộ phận như sau:
- Tường thu hồi
- Vỉ kèo
- Hệ thống giằng
- Hệ Xà gồ
- Cầu phong
- Lito
- Ngói lợp mái
5 kết cấu mái ngói chuyên dụng nhất hiện nay
Căn cứ vào yêu cầu, hiện nay có 5 dạng kết cấu mái ngói thường xuyên được sử dụng nhất. Và qua phân tích cũng cho thấy đây là các kiểu kết cấu thi công phù hợp nhất.
Kết cấu mái ngói kèo thép
Ngày nay, ngoài việc sử dụng hệ vì kèo gỗ truyền thống, nhiều công trình còn được sử dụng hệ khung kèo thép với rui mè bằng sắt hộp hoặc hệ khung kèo thép nhẹ. Các nhà thầu thường sử dụng loại kèo 2 lớp hoặc 3 lớp khi thi công.
Đây là dạng kết cấu truyền thống có cấu tạo mái lợp ngói phức tạp, được sử dụng trong thi công nhà ở từ rất lâu và thường được sử dụng để thi công những công trình lợp mái bằng ngói đất nung hoặc ngói xi măng màu
Cấu tạo kết cấu mái ngói kèo thép bao gồm 4 lớp: Vì kèo, xà gồ, cầu phong và litơ.
- Vì kèo: hệ giàn mái khung kèo thép mạ kẽm trọng lượng nhẹ
- Xà gồ: được sử dụng loại thép hộp 4cm x 8cm, 5cm x 10cm, khoảng cách 1m đến 1,5m.(kích thước phụ thuộc vào khoảng cách giữa các vì kèo).
- Cầu phong: Sử dụng sắt hộp 3cm x 6cm, 4cm x 8cm.
- Li tơ: Sử dụng sắt 3cm x 3cm
Kết cấu mái ngói kèo bê tông
Ưu điểm
- Kiên cố, không cần bổ trợ bất cứ phương pháp gia cố nào khác.
- Tuổi thọ cao, một mái bê tông tốt có thể sử dụng cả trăm năm.
- Bề mặt liên tục, điều này rất tốt với mái ngói bitum phủ đá.
- Có thể thi công tạo dáng nhiều hình thù mái khác nhau.
Nhược điểm
- Quá nặng làm tăng chi phí kết cấu đỡ phía dưới.
- Chi phí cho bản thân nền mái bê tông cũng khá cao.
- Thông thường bê tông được trộn tại công trình. Do đó cần tính toán chính xác để tránh tình trạng bê tông kém chất lượng. Khi đó chi phí bảo trì sẽ rất lớn.
- Vì bê tông có đá, đinh chuyên dụng cho ngói bitum không xuyên được lớp đá này. Vậy nên yêu cầu cần phải thi công cán một lớp vữa tối thiểu 20mm để bám đinh.
- Tổng thời gian cho hoàn thiện nền mái khá dài. Từ cốp pha, đan thép đến đỗ bê tông và cán mặt có khi hơn tháng trời.
- Bê tông đã quá quen thuộc với người Việt Nam. Ngày nay để đảm bảo, nhiều công trình đã đưa luôn bê tông lên cả mái.
- Mái bê tông có tính liên tục, có khả năng chịu lực tốt và có thể bám đinh. Do đó, đây là một loại nền mái ứng dụng được cho ngói bitum phủ đá.
Cấu tạo mái bê tông bao gồm các phần: Cốt thép, bê tông, Gachmat chống nóng – lớp lưới gia cường. Đi kèm lớp vữa xi-măng để dán ngói và phần ngói lợp.
Dễ dàng nhận thấy, kiểu kết cấu này phù hợp với các loại ngói dán: ngói đất nung và hay ngói bitum phủ đá.
Bên cạnh ưu điểm là khả năng chống ồn, chống nắng và chống cháy tốt, đem lại cảm giác kiên cố cho ngôi nhà. Kết cấu mái bê tông còn có khả năng chống thấm dột tuyệt đối và độ bền cao, đặc biệt khi kết hợp với ngói bitum phủ đá.
Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất trong thi công mái bê tông là mất nhiều thời gian thi công và tốn kém về mặt chi phí.
Kết luận
Chúng ta chỉ nên áp dụng dạng kết cấu mái ngói này khi mái có hình dạng hoặc chi tiết phức tạp, không thể sử dụng các phương án khác. Đây không chỉ là quan điểm riêng của Adal Home mà cũng là quan niệm của kiến trúc hiện đại.
Kết cấu mái ngói Cemboard
Cemboard hay Smartboard có thành phần chính từ xi măng mịn và sợi hữu cơ (cụ thể là sợi gỗ). Có thể nói đây là xi măng nhẹ. Cemboard bản thân đã được tạo mặt phẳng và có khả năng bám vít. Điều này chứng tỏ cemboard đủ điều kiện để ứng dụng cho ngói bitum phủ đá.
Ưu điểm
- Cemboard nhẹ hơn bê tông do đó so với bê tông nó giảm được tải trọng mái.
- Thời gian thi công được rút ngắn đáng kể so với bê tông. Vì chúng được sản xuất sẵn, không mất thời gian chờ và thi công các công đoạn / chi tiết phụ.
- Đồng đều về chất lượng nên đạt độ thẩm mỹ cao.
- Có nhiều độ dày để lựa chọn do đó tự điều chỉnh được chi phí.
Nhược điểm
- Cemboard giòn, dễ bể. Do đó khi thiết kế phải chọn chiều dày phù hợp và bố trí kèo, mè hợp lý.
- Do cấu tạo là tấm phẳng nên rất khó để tạo các bề mặt cong.
- So với các loại vật liệu công nghiệp khác, trọng lượng vẫn còn khá cao. Do đó, kết cấu và thi công vẫn còn khá nặng nề.
- So với bê tông, tuổi thọ của Cemboard không quá cao. Trung bình cemboard sử dụng trong khoảng 10 năm trở lại.
Kết cấu mái ngói phẳng dạng khung xương
Dạng kết cấu mái ngói này sử dụng nền mái là tấm Cemboard hay còn gọi là Smartboard có cấu tạo thành phần chính từ xi măng,, silica, bột đá vôi và các loại sợi khác như Xenlulozơ, … hoặc tấm ván OSB kết hợp với phần khung mái được làm từ gỗ hoặc sắt hộp.
Ngày càng có nhiều công trình sử dụng dạng kết cấu này khi bản thân nó sở hữu nhiều đặc điểm nổi trội như:
- Trọng lượng nhẹ hơn so với mái bê tông, giúp giảm tải trọng cho phần mái nhà
- Không bị cong vênh trong quá trình sử dụng.
- Tiết kiệm thời gian thi công vì tấm Cemboard đã được sản xuất sẵn
- Chất lượng mái có sự đồng đều, tăng tính thẩm mỹ, không cần thêm lớp phụ gia khi lắp đặt
Là loại mái có trọng lượng nhẹ nên mái Cemboard luôn là sự lựa chọn hàng đầu cho các công trình: Nhà ở, homestay có kết cấu nhẹ. Thế nên, khi lựa chọn ngói lợp cho dạng kết cấu này, bạn nên ưu tiên sử dụng những vật liệu lợp có tính nhẹ, tiêu biểu như ngói bitum phủ đá.
Kết cấu mái ngói ván công nghiệp
Hiện nay ván công nghiệp được sử dụng phổ biến trong nội thất tại Việt Nam. Nhưng nếu quan sát một số quốc gia tiên tiến trên thế giới. Bạn sẽ thấy chúng còn được dùng rất nhiều cho ngoại thất nói chung và nền mái nói riêng.
Tuy nhiên khi chọn ván công nghiệp làm mái, bạn cần phải tìm sản phẩm có khả năng chịu ẩm. Khi thi công phải chú ý phương pháp bảo vệ để được bền lâu.
Ưu điểm
- Ván công nghiệp rất nhẹ do đó rất dễ thi công và thi công rất nhanh.
- Do nhẹ nên kết cấu mái ngói được giảm tải rất nhiều.
- Một số loại Plywood mỏng có thể gia công uốn cong định hình.
- Không giòn như cemboard, trái lại ván có khả năng chịu lực cao hơn. Do đó an toàn hơn khi thi công.
Nhược điểm
- Khả năng chống ẩm hay chống nước của ván không thực sự tốt. Do đó, tuổi thọ phụ thuộc nhiều vào chất lượng ván và cách thi công. Trung bình 5-10 năm.
- Mái ván cũng không thể dùng cho các dạng mái có chi tiết hay hình dạng phức tạp vì khả năng uốn kém.
- Ngoài ra mái ván không chống cháy nên cần lưu ý các giải pháp cháy nổ khi sử dụng.
Kết luận
Kết cấu mái ngói bằng ván đặc biệt phù hợp cho những ngôi nhà có kết cấu nhẹ. Trong đó Homestay hay nhà di động (bungalow) là đây là giải pháp phù hợp
Nền mái Panel
Tấm panel hay tấm tôn xốp. Đây là dòng vật liệu phổ biến dùng cho vách. Tuy nhiên, ít người biết rằng chúng hoàn toàn có thể sử dụng để làm nền mái. Một điều đặc biệt hơn là đây là dòng vất liệu có rất nhiều ưu điểm.
Panel (sandwich) có bề mặt phẳng tạo thành từ tôn và bám được vít hoặc đinh. Do đó hoàn toàn có thể dùng để làm nền mái cho ngói bitum phủ đá.
Ưu điểm
- Nền mái bằng tấm panel có khả năng cách âm và cách nhiệt tốt. Bạn không cần bổ sung thêm các chi tiết cách nhiệt bỗ trợ.
- Tấm panel có thể gia công theo chiều dài yêu cầu. Từ đó, việc thi công trở nên cực nhanh.
- Trọng lượng của panel cũng không lớn nên kết cấu mái ngói cũng không cần quá hầm hố.
- Có nhiều dòng panel chống cháy, bạn hoàn toàn yên tâm khi sử dụng.
Nhược điểm
- Cũng giống như bao vật liệu công nghiệp khác, tấm panel không thể uốn cong. Do đó không thi công được các nền mái có chi tiết hay hình dạng phức tạp.
- Việc cắt tỉa là khá phức tạp nên đối với các mái nhỏ với nhiều chi tiết (ngũ giác, lục giác, …) không phù hợp.
- Vì vật liệu nền là tôn nên có khả năng bị gỉ sét nếu không có phương án bảo vệ tốt.
- Giá thành cao dẫn đến chi phí cho nền mái vì thế cũng tăng lên.
Kết luận
Kết cấu mái ngói bằng tấm panel phù hợp với các mái nhà càng đơn giản càng tốt. Hạn chế việc cắt tỉa.
Nền mái Tôn
Trong kết cấu mái ngói, tôn thường dùng là tôn phẳng hoặc tôn 13 sóng. Tuy nhiên, Adal Home khuyên bạn nên dùng tôn 13 sóng. Tôn phẳng hoặc không tạo được sự vững chãi do mỏng hoặc khó thi công bắn ngói vì quá dày.
Đối với tôn 13 sóng dùng làm nền mái sẽ đưa phần sóng lớn ra ngoài (tiếp xúc với ngói). Việc này nhằm tạo ra một bề mặt tương đối phẳng cho nền mái.
Ưu điểm
Rất nhẹ vì mái tôn thường chỉ nặng vài KG/m2.
Các sóng nhỏ tạo nên độ cứng nhất định cho nền mái do đó khả năng tạo phẳng cũng khá ổn.
Các tấm tôn có thể được cắt theo chiều dài yêu cầu nên thi công cũng rất nhanh.
Không cháy nên quá trình sử dụng cũng an tâm.
Chi phí cho tôn nhìn chung cũng không cao.
Nhược điểm
Như nói ở trên tôn có sóng do đó không thể tạo được một mặt phẳng hoàn hảo.
Tuy bám vít nhưng vì quá mỏng nên rất dễ tụt vít gây khó khăn khi thi công ngói.
Mái tôn có thể bị gỉ sét làm giảm tuổi thọ mái.
Khả năng hỗ trợ các nhiệt của tôn kém. Do đó với những căn nhà nhỏ cần có giải pháp cách nhiệt và thông thoáng bỗ trợ.
Kết luận
Nhìn chung, mái tôn là một giải pháp mang tính tình thế. Không nên sử dụng mái tôn nếu các giải pháp khác có thể ứng dụng mà vẫn nằm trong dự toán.
Về mặt ứng dụng, bạn có thể ứng dụng mái tôn cho các trường hợp nhà kết cấu nhẹ. Chú ý cao đô sử dụng mái tôn nên thấp để tránh nguy hiểm khi giông lốc.
Sơ lược mái ngói bitum phủ đá
Loại ngói của nền công nghiệp Mỹ. Hơn 200 năm phát triển, hiện nay đây là dòng tấm lợp phổ biến nhất trên thế giới. Riêng tại Mỹ và Canada tỷ lệ này chiếm đến 90%. Ngói bitum phủ đá là một dạng tấm lợp với cốt liệu chính là nhựa đường (bitum). Màng sợi thủy tinh làm lõi và phủ đá basalt bên ngoài. Ngoài ra để chống lốc, những vùng keo tự dính được bổ sung trên dưới.
Đặc điểm ngói bitum
Khi chọn ngói loại này, bạn cần chú ý 2 chi tiết chính:
- Màng sợi thủy tinh phải dày để đảm bảo độ bền của ngói.
- Lớp đá phải dày và được ép chặt xuống nền ngói để đảm bảo khả năng bảo vệ.
Như vậy dựa trên cơ sở cấu tạo của ngói (xét ngói chất lượng cao), chúng có đặc điểm:
- Mỏng, nhẹ, liên kết với nhau bằng đinh (vít) và bằng keo tự dính.
- Mềm dẻo, có thể uốn cong hoặc cắt tỉa dễ dàng.
Kết cấu ngói bitum
Các đặc điểm trên cho thấy yêu cầu về mặt kết cấu mái ngói với ngói bitum phủ đá như sau:
- Nền mái vững để đỡ ngói vì ngói bitum khá mềm.
- Nền mái phẳng để đảm bảo độ thẩm mỹ.
- Có khả năng bám đinh / vít để đảm bảo khả năng liên kết.
- Độ dốc mái từ 10-80độ
KẾT CẤU MÁI NGÓI NÀO LÝ TƯỞNG NHẤT CHO BITUM PHỦ ĐÁ?
Thực tế, khó để nói giải pháp nào là lý tưởng. Vì mỗi giải pháp có ưu và khuyết điểm khác nhau. Tuy nhiên, để chọn phương án phù hợp chúng ta cần phương pháp để đánh giá. Mỗi trường hợp sẽ có các phương án khác nhau. Đó là lý do cần thiết để kiểm tra hiện trạng công trình.
Công trình cải tạo
Trong trường hợp này chúng ta xét đến những công trình:
- Có sẵn mái, nhưng muốn thay đổi sang mái ngói bitum phủ đá.
- Hoặc muốn bổ sung kết cấu mái ngói vào công trình hiện vì một lý do nào đó.
- Khi thực hiện cải tạo cần lưu ý kết cấu hiện có rất quan trọng. Mọi tính toán chi tiết phải dựa trên cơ sở này.
Đối với các mái hiện hữu là mái ngói nặng (ngói đất, ngói đá, ngói xi măng,…). Cần bỏ toàn bộ mái ngói cũ, giữ lại phần kèo, mè hiện hữu. Chúng sẽ tạo thành mặt phẳng để có thể thi công lợp mái.
Mái hiện hữu là ngói nặng
Đây là trường hợp chuyển từ mái ngói đất, ngói đá, ngói xi măng, … sang ngói bitum phủ đá. Hệ ngói hiện hữu không có tác dụng và cần được gỡ bỏ.
Xét về mặt kết cấu, hệ khung kèo và chi tiết kết cấu hiện tại thừa sức gánh ngói bitum. Do đó, chúng ta giữ nguyên hệ khung kèo cũ để tiết kiệm chi phí. Sau đó, dùng các hệ tấm phẳng (cemboard, ván, panel) để tạo mặt phẳng.
Như vậy, trong trường hợp này các hệ mái dạng lắp ghép sẽ phù hợp hơn. Trừ trường hợp mái hiện hữu có nền bê tông, có thể sử dụng luôn bằng cách cán phẳng nền mái.
Mái hiện hữu là mái nhẹ
Đây là khi công trình hiện thời dùng các vật liệu nhẹ như tôn, mái nhựa, mái lá,… Việc đầu tiên là đánh giá kết cấu hiện thời. Thông thường ngói bitum sẽ nặng hơn chúng khá nhiều, do đó việc cải tạo cần hết sức cẩn thận.
Nếu là mái nhẹ như mái lá, tôn giả ngói, nhựa giả ngói thì cần bỏ toàn bộ phần mái đã lợp. Bổ sung thêm khung kèo nếu cần. Sau đó bạn ứng dụng các hệ kết cấu nhẹ.
Đối với các mái tôn sóng, các gờ sóng sẽ giúp tạo thành hệ khung phụ đỡ tấm nền mái. Do đó, bạn chỉ cần bắn nền mái dạng lắp ghép (như ván/cemboard) lên ngay trên tôn sóng. Chú ý về mặt kết cấu chung phải đảm bảo.
Công trình mới
Bạn nên cân nhắc thật kỹ ngay trong quá trình thiết kế. Phần chi tiết kết cấu và chi phí phụ thuộc vào thiết kế và dự toán. Theo đó bạn cần kiểm tra:
- Tổng chi phí cho phần mái nằm ở mức nào?
- Thời gian khấu hao là bao lâu?
- Kiểu dáng mái nhà bạn cần là đơn giản hay phức tạp?
- Các công năng bạn cần cho mái nhà là gì?
Nếu chi phí thấp, thời gian ngắn, mái đơn giản bạn nên chọn vật liệu ván hoặc tôn.
Nếu chi phí cao, thời gian dài, mái phức tạp và nhiều công năng bạn nên dùng mái bê tông.
Nếu chi phí không cao, thời gian sử dụng cần khá dài mà chủ yếu trang trí. Bạn nên cân nhắc kết cấu mái ngói bằng cemboard.
Lưu ý quan trọng khi thiết kế, thi công kết cấu thép mái ngói
Mái ngói chính là điểm nhấn tạo nên vẻ đẹp toàn diện của 1 căn biệt thự. Chính vì vậy, khi lựa chọn và thi công mái ngói bạn cần lưu ý như sau:
Sử dụng nguyên vật liệu chất lượng tốt
Sử dụng vật liệu chất lượng là tiêu chí quan trọng cho việc thi công kết cấu mái ngói. Bởi hệ giàn khung kèo thép có vai trò tải trọngn và chịu áp lực từ bộ phận mái lợp ngói. Cho nên bạn cần quan tâm đến tiêu chí quan trọng hàng đầu này.
Điều này không chỉ đảm bảo cho công trình đạt hiệu quả cao về tính thẩm mỹ mà còn đảm bảo các khả năng như chống thấm dột, chống rêu mốc, độ bền của mái,…
Màu sắc ngói lợp cũng rất quan trọng
Với công trình lựa chọn sử dụng: ngói đất nung phủ men, ngói xi măng màu, ngói dán hay ngói bitum phủ đá thì đây là 1 lưu ý rất quan trọng. Bởi vì màu sắc của mái ngói phù hợp với tone màu của thiết kế ngôi nhà sẽ mang đến vẻ đẹp toàn diện cho công trình.
Lưu ý về độ dốc của mái
Yếu tố này ảnh hưởng rất lớn đến quyết định lựa chọn loại ngói lợp phù hợp với công trình. Tùy vào độ dốc mà bạn sẽ lựa chọn loại ngói lợp cho phù hợp. Bạn có thể tham khảo ý kiến của các kiến trúc sư hoặc kỹ sư xây dựng để chọn được loại ngói tối ưu nhất cho thiết kế.
Bản vẽ kết cấu mái ngói thiết kế phù hợp công trình
Dựa trên những tiêu chuẩn về cấu tạo mái ngói kèo thép là điều kiện cần cho việc thi công thiết kế bản vẽ công trình. Bên cạnh đó, bạn vẫn có thể điều chỉnh sao cho cân đối và phù hợp nhất với cấu trúc ngôi nhà của mình.
Bản vẽ sẽ giúp cho gia chủ dễ dàng hình dung được hệ thống giàn mái lợp ngói của mình. Từ đó có thể quan sát và đưa điều chỉnh sao cho phù hợp theo tiêu chí của bản vẽ nhất.
Bên cạnh đó, bản vẽ kết cấu mái ngói sẽ giúp cho thợ thi công tiến hành lắp đặt nhanh nhất tiết kiệm thời gian và sức lực.
Đặc biệt, đối với ngói bitum phủ đá, bạn sẽ không cần lo lắng tới các vấn đề về tải trọng cũng như khả năng chống thấm của mái. Bởi lẽ, loại ngói dán này có trọng lượng nhẹ và tính chống thấm tuyệt đối. Ngoài ra, khi thi công loại ngói này bạn sẽ không cần sử dụng tới hồ vữa, chỉ cần sử dụng lớp keo chống thấm để tăng độ liên kết giữa các lớp ngói.
Kết luận
Trên đây Adalhome đã chia sẻ tới bạn cấu tạo mái ngói và top 5 kết cấu mái ngói thông dụng nhất hiện nay. Mái ngói Cemboard thích hợp với những mái nhà đơn giản, cao độ và độ dốc thấp. Khi đó chúng ta phát huy được khả năng thi công nhanh và hạn chế được các rủi ro trong thi công.
Số 2 đường số 7, KP.4, P.An Phú, Q.2, TP.HCM
www.adalhome.vn – www.adalhome.com
sales@adalhome.vn – box@adalhome.vn
Tel: 028.6271.3917 (bấm phím 1)
HOT LINE TƯ VẤN: 0901.189.896
tui sử dụng cho nền mái cemboard khá ok
Cảm ơn bạn đã sử dụng ngói bitum phủ đá từ Adal Home.
Cấu tạo mái ngói tôi thấy cemboard tốt hơn so với kết cấu mái kèo thép